Mộc Châu Milk giữ lửa nghề nuôi bò sữa cha truyền con nối cho nông dân
Tiên phong lựa chọn mô hình nông hộ, liên kết chặt chẽ doanh nghiệp với nông dân chính là bí quyết quan trọng tạo nên sự thành công của “chuyên gia bò sữa” Mộc Châu Milk. Sau 61 năm thành lập và phát triển, Mộc Châu Milk đã giúp nhiều nông hộ từ hai bàn tay trắng trở thành những tỷ phú chăn nuôi trên cao nguyên.
Những quyết định lịch sử
Với vị trí cách Hà Nội gần 200 km về phía Tây Bắc, Mộc Châu – cao nguyên xanh mướt – là nơi được thiên nhiên ưu đãi với đất đai màu mỡ, khí hậu quanh năm trong lành mát mẻ. Đây là một trong những vùng đất hiếm hoi phù hợp cho việc phát triển đàn bò sữa tại Việt Nam. Nông trường quân đội Mộc Châu được thành lập trên chính mảnh đất ấy, dần phát triển nghề chăn nuôi bò sữa thành nghề cha truyền con nối tại đây.
Rất ít người biết rằng, trong quá khứ, nghề chăn nuôi bò sữa trên Mộc Châu từng đối mặt với nguy cơ mai một. Trong thời kỳ khó khăn, nông trường nuôi bò gặp khó khăn, phải đổ sữa vì không có người mua, nông dân thiếu động lực làm giàu.
Trước bài toán giữ nghề, Công ty Cổ phần Giống bò sữa Mộc Châu (Mộc Châu Milk) quyết định xây dựng mô hình chăn nuôi bền vững, gắn bó chặt chẽ với người nông dân. Năm 1988, doanh nghiệp bắt đầu chuyển đổi từ chăn nuôi tập thể sang mô hình khoán hộ chăn nuôi, chia bò cho dân.
“Nói về thâm niên nuôi bò sữa, không nơi đâu có kinh nghiệm lâu năm như nông dân Mộc Châu. Tôi hiểu rằng, để tạo động lực sản xuất, người chăn nuôi cũng cần có sở hữu của riêng họ. Chúng tôi quyết định đổi hướng, chia nhỏ đàn bò cho các hộ dân”, ông Trần Công Chiến – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Mộc Châu Milk, kể.
Mộc Châu Milk lựa chọn chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững với mô hình liên kết 4 nhà bền chặt
Cùng với chính sách khoán hộ, năm 2004, doanh nghiệp tiên phong mở Quỹ bảo hiểm vật nuôi và Quỹ bảo hiểm giá sữa cho 100% hộ nuôi bò sữa. Theo đó, cứ một con bò sữa nông dân đóng 600.000 đồng, khi bò chết hoặc thải loại nông dân sẽ nhận khoản tiền hỗ trợ 4 – 5 triệu đồng để mua bê con. Với quỹ bảo hiểm giá sữa, công ty sẽ hỗ trợ người nông dân ngay khi có biến động lớn về giá trên thị trường.
Nhờ những chính sách bảo đảm hợp lòng dân, mô hình mới của Mộc Châu Milk thu hút gần 600 hộ chăn nuôi tham gia, với tổng số lượng đàn bò lên đến 25.000 con. Trong đó, khoảng 200 hộ chăn nuôi bò sữa có thu nhập từ 1 tỷ đồng/năm trở lên. Chăn nuôi bò sữa đến nay đã trở thành một trong những ngành kinh tế chủ lực trong phát triển nông nghiệp tại địa phương. Mục tiêu chiến lược dài hạn của Mộc Châu Milk là tăng sản lượng sữa đồng thời phát triển ngành chăn nuôi bền vững, đến năm 2030 tổng đàn bò đạt 70.000 – 100.000 con.
Xắn tay làm cùng nông dân
Cùng với bước chuyển đổi lịch sử, Mộc Châu Milk cũng triển khai đồng thời mô hình nông hộ bền vững với liên kết 4 nhà: Nhà nước – Nhà doanh nghiệp – Nhà nông – Nhà khoa học nhằm mở rộng đầu ra cho sữa.
Trong khi Nhà nước cho ưu đãi về chính sách và tích cực khuyến nông, Mộc Châu Milk chủ trương xắn tay làm cùng nông dân, cải tạo đàn bò giống, chuyển giao kỹ thuật chăn nuôi, mời các nhà khoa học nghiên cứu và áp dụng các quy trình chăn nuôi, chăm sóc bò sữa hiệu quả nhất cho từng nông hộ.
Để nâng cao năng suất và chất lượng sữa loại 1 (hàm lượng protein từ 3%, mỡ sữa từ 3,4% trở lên…), 600 nông hộ đều sử dụng bò giống cao sản do Mộc Châu Milk nhập khẩu từ Mỹ, Australia, New Zealand, tuân thủ yêu cầu chuồng trại và quy trình chăn nuôi theo quy chuẩn VietGAP, kiểm soát dịch bệnh, chế độ dinh dưỡng… dưới sự hỗ trợ chặt chẽ của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp cũng cử các chuyên gia đầu ngành xuống hướng dẫn nông dân chăn nuôi theo 73 tiêu chí VietGAP. Các chuồng trại được khử mùi, thiết kế rãnh thoát chất thải, xử lý chất thải tự động bằng máy móc, đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường. Mỗi hộ đều có sổ ghi chép lượng thức ăn cho bò, theo dõi chỉ số sức khỏe và chất lượng sữa hàng ngày, phả hệ nhân giống. Hiện nay, 600 nông hộ liên kết với Mộc Châu Milk đều được chứng nhận đạt chuẩn VietGAP và áp dụng cơ giới hóa 100%.
Mộc Châu Milk phát động cuộc thi Hoa hậu Bò sữa, nêu gương nông dân giỏi trong 15 năm qua
Với những nỗ lực và cải tiến liên tục cả về con giống, kỹ thuật chăn nuôi, thức ăn dinh dưỡng, đến nay sản lượng trung bình đàn bò sữa bò Mộc Châu đã đạt tới 25,22 lít sữa/bò/ngày, với nhóm bò cao sản thậm chí đạt tới trên 40 lít/con/ngày.
Để đảm bảo nguồn sữa nguyên liệu giữ trọn sự tươi ngon, doanh nghiệp cũng đặt 15 điểm thu mua sữa tươi cách các nông hộ không quá 2 km. Sữa tươi mà nông dân vắt ra trong vòng 30 phút sẽ được đem đến các điểm thu mua và chứa trong các bình chuyên dụng 4 độ C, trước khi đem đến nhà máy chế biến hiện đại công suất 100.000 hộp/giờ của Tetra Pak (Thụy Điển).
Mô hình nông hộ bền vững đã góp phần “thay da đổi thịt” cho Mộc Châu những năm gần đây. Nhiều gia đình giàu lên nhờ nuôi bò, nhà tầng mọc san sát. Nhiều gia đình có xe hơi phục vụ đi lại và vận chuyển sữa. Nói như ông Trần Công Chiến, cả 600 nông hộ nuôi bò sữa cho Mộc Châu Milk nay đều là những triệu phú, tỷ phú vùng cao. Không những thế, những hộ nông dân này còn tạo ra công ăn việc làm và thu nhập cho hàng nghìn lao động khác trong vùng với việc liên kết tạo vùng nguyên liệu để phát triển đàn bò.
(Theo Kinh tế & Tiêu dùng)
Ông Quất trong trang trại 208 “cô” bò của gia đình
